Salah Birsel,kendisiyle yapılan bir mülakatta, çocukluğunda şahit olduğu bir hadise üzerineyazdığı "Nezakettenmiş!" isimli hikâyeden bahsediyor.
Hikâyeye göre,1920'li yıllarda evlerine gelen misafirlere şerbet ikram edilirmiş. Şerbetiiçen misafirlerin hepsi bardağın dibinde bir yudum şerbet bırakırmış. Sekizyaşında bir çocuk olarak bunun sebebini merak eden Birsel, bunun nedeninisorunca annesinden " Bu nezakettendir ." cevabını alır.
Modern âdâb-ımuâşeret kitaplarına baktığımızda da aynı bilgilerle karşılaşıyoruz. Batıkökenli âdâb-ı muâşerete göre ikram edilen içeceğin, çorbanın ya da ikramlığın tamamınıiçmek veya yemek nezakete aykırı bir davranıştır. Bu nedenle ikramın küçük birkısmını mutlaka bardakta ya da tabakta bırakmak gerekir.
Bu âdâb-ı muâşeretkaidesi, kendi kültürümüzün bir ürünü değil. Batı âdâb-ı muaşeretinden görgü kitaplarımızave günlük yaşamımıza aktarıldığını düşünüyorum.
Akıp giden nehirdenabdest alırken dahi suyun israf edilmemesini emreden bir Peygamber'i rehberedinenlerin, hiçbir gerekçe yokken ve bıraktığı şeyin çöpe gideceğini bile bileikramın bir kısmını bardağın veya tabağın dibinde bırakması israftan başka birşey değildir.
Yere düşen birlokmanın bile israf edilmemesi gerektiği söyleyen ve " Çünkü siz, bereketinyemeğin hangi kısmında olduğunu bilemezsiniz! " buyuran Peygamberimiz,böylelikle israfa giden bütün yolları kapatmıştır.
Peygamberimizin butavsiyelerini ve " O (Allah), israf edenleri sevmez ." (En'am Suresi, 141)ikazını birlikte değerlendirdiğimizde, hiçbir gerekçe israfı mazur gösteremez.Hele ki, nezaketi israfa alet etmek hiç de doğru bir davranış değil.
İkram etmek veikramı kabul etmek önemli bir görgü konusudur. Kişinin görgü ve nezaketininkendisini gösterdiği durumlardan biri de ikramda bulunması ve ikram edilen şeyiyeme/içme şeklidir.
Yeri gelmiş iken şunuhatırlatmak lazım ki geçerli bir mazeret olmadıkça ikram teklifi asla geriçevrilmemelidir.
Diğer taraftan,özellikle parça olarak ikram edilen şeyin tamamını yemek zarureti de yoktur.Buna göre, tadımlık ya da doyum hissine ulaştıktan sonra yeme bırakılabilir.Diğer parçalara dokunulmadığı için kalanlar israf olmayacaktır. Ancak, başkacageçerli bir neden olmaksızın, parçalı olmayan ve geri kalanının çöpe atılacağıbir ikramlığın bir kısmını bardakta, tabakta bırakmak doğru değildir. Sözde nezaket,israf için haklı bir gerekçe değildir.
İkram edilen birşeyi hızlı hızlı bitirmek bir görgüsüzlük olduğu gibi, ikramlıkların ucundanbirer parça alıp geri kalanı öylece bırakmak da bir görgüsüzlüktür.
İşte bu noktada birbaşka görgü kuralı daha unutulmamalıdır. Kahvaltı ya da bir akşam yemeği davetiile misafir kabul ederken hazırlanan sofrada abartıya kaçılmamalıdır. İkramdaabartıya kaçılması misafiri rahatsız eden bir durumdur. Yine misafire yapılanikramlarda abartıya kaçılması, arka arkaya birçok yiyecek ve içeceğin ikramedilmesi, ikramlıkların fazlaca sunulması misafir açısından rahatsız edici birdurumdur.
Bu aşırılık hemmisafirin bir mazereti olmadıkça ikramı kabul etme nezaketinin istismaredilmesi hem de ikramın abartılması yoluyla misafirin ezilmesi anlamınageleceğinden ciddi bir görgüsüzlüktür. Nezaketini ve misafirperverliğinigöstermek için yapılan bu ikram, misafir açısından bir işkenceyedönüşebilmektedir.
Diğer taraftan, biriade-i ziyaret sırasında karşı tarafın aynı şekilde şaşalı bir ikramlıkhazırlamak için yeterli becerisi, zamanı ya da imkânı bulunmayabilir. Bunedenle ikramda abartıya kaçılmaması, geçerli bir mazeret yoksa ikramın geriçevrilmemesi ve israftan kaçınılması önemli bir görgü ve nezaket konusudur.
05.05.2021
Yorum yazarak Hamle Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Hamle Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Hamle Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Hamle Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Hamle Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Hamle Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Hamle Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Hamle Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.